Drobna aktywność zarobkowa, którą osoby fizyczne mogą prowadzić bez rejestracji firmy, nazywana jest nierejestrowaną działalnością gospodarczą. Nawet jeśli spełnia ona główne kryteria zarobkowej działalności gospodarczej, takiej jak stałość, ciągłość i zorganizowanie, rejestracja firmy nie jest konieczna. Przykładami takiej działalności mogą być prowadzenie bloga, prace graficzne lub drobna produkcja.
Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
Działalność nierejestrowana to rozwiązanie dla osób fizycznych, których:
- Przychody osiągane w żadnym miesiącu nie przekraczają 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w roku 2022 wynosi to 1505 zł).
- Osoba zamierza prowadzić działalność samodzielnie, ponieważ nie ma możliwości prowadzenia działalności nierejestrowanej w formie spółki cywilnej.
- Planowana działalność jest niereglamentowana, czyli nie wymaga uzyskania koncesji, pozwoleń ani licencji.
- Osoba nie wykonywała działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy.
W ramach działalności nierejestrowanej przedsiębiorca może prowadzić swoje sklepy internetowe, wykonywać produkty na zamówienie, prowadzić usługi na przykład krawieckie oraz prowadzić korepetycje.
Jest bardzo wiele profesji, które można wykonywać bez rejestracji. Jednak w polskim prawie funkcjonują usługi, które niestety nie mogą być oferowane w ramach działalności nierejestrowanej. Oto kilka przykładów:
- organizowanie imprez turystycznych,
- prowadzenie praktyki lekarskiej,
- usługi detektywistyczne,
- sprzedaż napojów alkoholowych oraz wyrobów winiarskich i spirytusowych.
Czy osoba niepełnoletnia może prowadzić działalność nierejestrowaną?
Działalność nierejestrowaną może być prowadzona jedynie przez osoby fizyczne. Wiek nie stanowi również ograniczenia w tym przypadku. Nawet osoba niepełnoletnia może angażować się w działalność nierejestrowaną. Należy jednak pamiętać, że osoby w wieku od 13 do 18 lat mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że nie mogą samodzielnie zawierać umów. Zaciąganie zobowiązań będzie wymagało zgody rodziców. Natomiast, mają one pełne prawo do dysponowania własnymi dochodami.
Warunki prowadzenia nierejestrowanej działalności
Aby prowadzić nierejestrowaną działalność gospodarczą, głównym warunkiem jest utrzymanie przychodów ze sprzedaży poniżej określonego limitu. Przychody w żadnym miesiącu nie mogą przekroczyć 50% minimalnego wynagrodzenia w Polsce. Od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 roku limit obrotów wynosi 1745 złotych, a od 1 lipca do 31 grudnia 2023 roku limit wzrasta do 1800 złotych. Jeśli przekroczony zostanie ten limit, działalność staje się działalnością gospodarczą i musi zostać zarejestrowana w ciągu 7 dni od przekroczenia progu.
Pozostałe warunki, które trzeba spełnić:
- w ciągu ostatnich 5 lat (60 miesięcy) nie była prowadzona żadna działalność gospodarcza,
- planowane są czynności, które nie będą wymagać koncesji, zezwoleń ani wpisu do rejestru działalności regulowanej,
- dana działalność nie jest klasyfikowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.
Działalność nierejestrowana – jak założyć i gdzie zgłosić?
Działalności nierejestrowanej nie trzeba zgłaszać ani zakładać w żaden formalny sposób. Osoba fizyczna nie składa wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), urzędu skarbowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ani Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). W związku z tym, nie zostaje przydzielony numer NIP ani REGON.
Jednakże, jeśli przychody z działalności nierejestrowanej przekroczą limit wynoszący 1505 złotych, konieczne jest zarejestrowanie jej w CEIDG w ciągu 7 dni od przekroczenia tego progu.
Jakie obowiązki ma osoba prowadząca działalność nierejestrowaną?
Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną ma przede wszystkim obowiązek prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży zawierającej sumaryczną kwotę uzyskanego przychodu z danego dnia. Ewidencja taka może być prowadzona nawet w zwykłym zeszycie. Dzięki temu można łatwo sprawdzić, czy przekroczony został próg 50% wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Jakie kroki trzeba podjąć aby zakończyć działalność nierejestrowaną?
Tak naprawdę nie trzeba podejmować żadnych kroków aby zakończyć działalność nierejestrowaną. Ponieważ działalność nierejestrowana jest prowadzona bez formalnego zakładania jej w CEIDG co wiąże się z brakiem obowiązku zgłaszania jej zakończenia.